Yavuz ve Midilli’yi bir de böyle okuyun

Yavuz ve Midilli savaş gemilerinin Osmanlı Donanmasına katılmaları olayını ve sonrasında Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’na katılmasında ne kadar etkili olduklarının hikayesini hepimiz duymuşuzdur. Peki ama asıl isimleri Goeben ve Breslau olan bu iki büyük savaş gemisinin Osmanlı Donanmasına katılması ve halkta uyandırdığı intiba dönemin gazetelerine nasıl yansımıştı?

İşte döneminin en kudretli iki gemisi olan Yavuz ve Midilli’nin İkdam gazetesindeki haberi:

Yavuz Drednotu

Yavuz Drednotu ve Midilli Zırhlı Kruvazörü

Hükümetimizin, bütün efrad-ı milleti sonucundan ağlatan muvaffakiyet-i fevkaladesinden olarak, Almanlardan (Gobin) ve (Breslau) sefinelerinin(gemilerinin) satun alınması haberi, dün sabahdan beri şehrmiz ahalisini tasvire sığmaz bir şevk ve galeyan içinde, yaşatmışdır.

Bu müjde-i muvaffakiyet, vilayete ve bütün alem-i İslama yayıldıkca her tarafda aynı hissiyat tecelli idecek ve bu, bir lütf-ı ilahi(ilahi lütuf) suretinde telakki olunacakdır.(anlaşılacaktır) Düne kadar hepimiz Sultan Osman ve Reşadiye drednotlarının İngilizler tarafından haksız ve insafsızcasına zabt ve gasb idilmiş olmasından hasıl olan teessürat(üzüntüler) içinde me’yûs(umutsuz) idik. Kalbimizde derin bir hiss-i infiâl(kırgınlık hissi) vardı.

Dünkü müjde, bu ye’si(umutsuzluğu) çok şükür mürûra … itdi.(Geçip gitti) Fakat gönlümüzdeki hiss-i infial hala bakidir(kalıcıdır) ve bunun ilelebed unutulmamasını arzuluyoruz.

Cenab-ı Hakkın bir ihsan-ı rabbânîyesi(ilahi armağanı) ve hükümetimizin … iftihar bir eser-i kiyâseti(uyanıklık-zekilik eseri) olan bu muvaffakiyet, yaşadığımız tarihi ve mühim günlerde, bize … îzâhdan müstağnî(doygun) bir ehemmiyet-i hârikulâdeyi(olağanüstü önemi) … Öyle ki bunu bütün Osmanlılar derhal takdir eyler ve hayatın en müstesna dakikalarında dolacak bir hiss-i heyecanperverane ile gazetelerdeki bu müjdeyi bir kaç defalar okumuşlar ve kendilerini inandırmağa çalışmışlardır.

Bu müjde o kadar na-kehaneti, o kadar ümidin fevkinde idi ki filhakika(aslında) insan birden bire inanamıyordu. Sabahleyin yollarda, tramvaylarda vapurlarda herkes herkese bunu … tebşîr(müjdeleme) idiyordu.

– Haberin var mı?

Bu mukaddime-i sual(giriş sorusu) bir lerziş-i meserret(sevinçli titreme) içinde tekrar idiliyor ve sonra herkes fikrini beyan idiyor, gönlünden sevinclerini döküyor, tes’îdler(kutlamalar), tebrikler bunu ta’kib idiyordu.

Taa Yedikuleden Sirkeciye kadar sahil boyuna ahali yayılmış, kadın, erkek, çocuk, genç ve ihtiyar – artık bizim olan ve bizim şanlı sancağımızı taşıyacak olan – bu mükemmel harb sefinelerini görmeğe … itmişdi. Vapurların dün limanımıza geleceğini zan eylemişlerdi.
Halbuki sefineler dün henüz … limanında bulunuyordu.

Sevgili Padişahımızın irade-i seniyyeleri mucibince (Goben) Drednotuna Cennetmekan Sultan Selim Han Hazretlerinin nam-ı … ve muhteşemine izafen (Yavuz) nam-ı meali ittisamı(damga ve nişanı) ve (Breslau) zırhlı kruvazörüne de (Midilli) nam-ı kıymetdarı virilmişdir.

Yavuz Sultan Selim ile Midillinin Osmanlı donanmasına iltihakı(katılması) hiç bir maksad-ı harbcüyaneye(hiç bir savaş maksadı arayışına) matuf(yönelik) değildir. Esasen Sultan Osman ve Reşadiye Drednotlarımız haksız yere gasb idilmiş olmasaydı bugünlerde limanımıza geleceklerdi. Hükümet-i seniyye donanmasını takviye itmeği şimdi değil, nice zamandan beri arzu idiyorlardı.

Bu arzunun gayesi harb değil, sulh idi. Memleketimizin muhtac olduğu asar-ı salâh(barış eserleri) ve imaratı vücuda getirebilmek içün tecavüzden masûn(korunmuş) bulunmak bunun içinde kuvvetli, mümkün olduğu kadar kuvvetli olmak lazım idi.

Hükümetimizin bu maksad müsalemetkârane(barışçıl) ıslâhâtperveranesi o kadar ayân idi ki bundan hiç kimsenin şübhe itmeğe hakkı yokdu. İşte dün Yavuz ve Midilli sefinelerinin alınmasına ahalinin sevinmeside, hükümetin bu hususdaki âmâline(emellerine) bütün efrad-ı milletin(milletin fertleri) iştirâk(katılım) itmesinden ileri geliyordu.

***

Yavuz Drednotu ile (Midilli) zırhlı kruvazörünün zâbitân(subaylar) ve efrad-ı bahriye-i Osmaniyeden(Osmanlı donanma bireylerinden) mürekkeb(oluşan) mürettebatı dün sabah kal’a-i Sultaniyeye(Sultaniye kalesi) azîmet itmişlerdir.(Yola çıkmışlardır) Orada sefinelere Osmanlı sancağı çekilmişdir.

Alelusul(Usule uygun biçimde) icra idilecek olan muamele-i teslimiyesinin(teslimiyet muamelesinin) hitâmını(sonunu) müteakib hemen hareket ideceklerdir.

Yevm-i muvâsalat(ulaşılan, varılan gün) fevkalade parlak suretde merasim-i istikbaliye icra kılınacağından Bahriye Nezaret-i celilesince bu babda bir program tanzim olunmakdadır. Kimilerimizin limanımıza yevm-i muvasalatını muhterem kâri’lerimize(okuyucularımıza) tebşîr ideceğiz.(müjdeleyeceğiz)

<<Yavuz>> Drednotu
<<Yavuz>> namını alan <<Goben>> Drednotu (23500) tonilato … ve yirmi sekiz mil sürate malikdir.
(10) aded yirmi sekiz santimlik büyük topu hâmil(sahip, taşıyan) olub bu toplar ikişer, ikişer müteharrik(hareket eden) kuleler derûnuna mevzudur.

Bundan mâadâ(ötesinde) (12) aded on beş ve yine o mikdarda sekiz buçuk santimlik toplara malikdir. Bu toplar … müteharrik ve – otomatik – olduğundan harb esnasında ikişer topcu tarafından pek kolaylıkla idare olunabilir. Sekiz dane gayet kuvvetli ve büyük … mevcuddur. Drednotumuz böyle vesait(araçlar) teslîhiyesiyle(silahlandırılmasıyla) müdhiş bir hab aleti olduğu gibi gayet güzel … otomobilleri, müzeyyen(süslü), dilrübâ(gönül hırsızı) salon ve kamaraları dahi havidir. Yavuz nam-ı mübeccelini taşıyan bu kale-i âhenîn(demir gibi kalenin) teslihat ve taksimat(bölümlendirme) i’tibariyle bir itina-i mahsus ile yapılmışdır.

Midilli Zırhlı Kruvazörü

Midilli Kruvazörümüz 4500 tonilato hacim … olub tecrübe sürati yirmi altı mildir.
Sefain-i harbiyeye(Harbiye gemilerine) müteallik(ilişkin, ilgili) umumi malumatı ihtiva iden(içeren) bir eser, bu kruvazörün bir çok sene evvel inşa idildiğini, on iki aded on santimetroluk ve dört aded de elli milimetroluk topu bulunduğunu yazıyor. Güvertesi gayet iyi bir tarzda muhafazalı olan bu sefine-i harbiye on santimetro … çeliği ile techiz idilmişdir.(donatılmıştır)
Haiz(sahip) olduğu büyük sürat itibariyle donanmanın keşif hizmetinde pek büyük hizmetler görebilir.

Not: Kaynak gösterilerek kullanılmasında bir sakınca yoktur.